Lawenda czyścioszka zdobi, leczy, odstrasza...

Kiedy kwitnie raduje oczy mocnym błękitem a miła woń roztacza wokół klimat niebiańskiego spokoju. Taki widok i wrażenia możemy mieć we własnym ogrodzie, ale byłoby miło zobaczyć chociaż raz w życiu prawdziwe korsykańskie czy prowansalskie lawendowe pola.



Urokliwa lawenda - Lavandula vera - zdobyła popularność wieki temu. Najbardziej znana współcześnie to lawenda lekarska, zwana też prawdziwą lub wąskolistną. Inne nazwy: lawendka, czyszczecz, bławatka, lawenda zwykła. Lawenda jest miododajną rośliną z rodziny jasnowatych (wargowych)


Starożytni korzystali z mocy aromatu lawendy w codziennej higienie, jak i z właściwości kojących, antyseptycznych, odkażających, gojących i przeciwbólowych. Lawenda była ważnym składnikiem balsamów do mumifikacji.
Roślina pochodzi z basenu Morza Śródziemnego i innych terenów o zbliżonym klimacie. Występuje na  świecie w wielu odmianach - około 48 gatunków. Głównie upodobała sobie gleby o podłożu wapiennym.

Lawenda co zawiera?

Najważniejszym składnikiem jest silny olejek eteryczny o przyjemnym zapachu i wielu leczniczych właściwościach.  Surowcem zielarskim, jak i kosmetycznym są jej kwiaty. W olejku są takie substancje, jak linalol, geraniol, kwasy organiczne, fitosterole, kumaryna, garbniki i sporo cennych minerałów. 

Właściwości lawendy i zastosowania

Lawenda jest składnikiem mieszanek ziołowych o działaniu łagodzącym stress czy pobudzenie nerwowe. Wystarczy tu wymienić popularny nervosol. 

Warto wiedzieć, ze napar z kwiatów lawendy nie tylko niepokój likwiduje, ale łagodzi przykre dolegliwości kolek żołądka czy jelit. Przyśpiesza trawienie, reguluje florę bakteryjną. Likwiduje groźne bakterie, grzyby i pasożyty. Nawet pocieranie pod nosem kwiatami lawendy przynosi człowiekowi ulgę i oczyszczenie.

Lawenda jest pomocna nie tylko przy migrenie, ale w codziennej pielęgnacji i ogólnie w higienicznym trybie życia. Przez minione wieki lawendę doceniały rodziny królewskie Europy a jej popularność stale rośnie w wielu społecznościach na świecie .

Lawenda jest popularnym składnikiem mydeł, perfum, soli do kąpieli, szamponów, balsamów i kremów.

Lawenda jest miododajną rośliną. Miód lawendowy ma przyjemny smak i aromat.

Lawenda to stary sprawdzony sposób na natrętne robactwo - mole i komary. Pomocna jest także w leczeniu grzybicy i innych problemów skórnych.

Pachnące potpourri to nie tyko saszetka miłego zapachu, ale dobry odstraszacz dla nieproszonych gości i złej aury.

Lawenda jest składnikiem popularnej mieszanki przyprawowej ziół prowansalskich, choć nie w każdej wersji. Różni producenci i różne mieszanki, więc chyba warto przygotować taką samodzielnie. Niewielka ilość lawendy dodana do jagnięciny, baraniny sprawia radość wielu brytyjskim smakoszom.

Lawenda uprawa

Uprawa lawendy udaje się w klimacie polskim umiarkowanym, choć krzaczki osiągają mniejszą wysokość niż w swojej śródziemnomorskiej ojczyźnie - około 50-60 cm. W pierwszym roku po kiełkowaniu raczej nie zakwita. Kiełkowanie nie jest tak szybkie, jak na przykład  bazylii, ale się udaje. Wysiewamy w lutym a po miesiącu rozsadzamy. Więcej o ziołach wyhodowanych samodzielnie LINK. 

Starsze rośliny w ogrodzie warto przyciąć wiosną, żeby lepiej się rozkrzewiły i bujnie zakwitły. Kwiaty najlepiej ścinać w lipcu, tuż przed kwitnieniem.

Wymagania glebowe lawenda ma skromne, ale preferuje grunt o odczynie zasadowym. Kwiaty najlepiej ścinać tuż przed kwitnieniem-mają wtedy najwięcej olejku. Lawenda nie lubi twardych, gliniastych nieprzepuszczalnych gruntów.

Lawendę warto sadzić przy tarasach, balkonach czy ogrodowych zaułkach z ławeczką. Nie lubią jej komary i mszyce. Kilka jej krzaczków na słonecznych rabatach warzyw i kwiatów zniechęci niszczycielskie, żarłoczne insekty.

Uprawa w donicach, zwiększa zapotrzebowanie na wodę i składniki odżywcze. Trzeba tez pamiętać o sadzeniu roślin w miejscach nasłonecznionych i zacisznych. W suche i mroźne zimy lawenda niestety wykrusza się i ginie.

Bibliografia:
Danuta Tyszyńska-Kownacka, Teresa Starek - "Zioła w polskim domu"